Intergemeentelijke samenwerking

Vormen van intergemeentelijke samenwerking

Er kunnen vijf vormen van samenwerkingsverbanden onderscheiden worden:

Interlokale vereniging: samenwerkingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid en zonder beheersoverdracht. De basis wordt omvagt door een overeenkomst tussen de partners. De interlokale vereniging dient daarbij tot oogmerk vooral vooral voor de realisatie van in omvang beperkte projecten.
Projectvereniging: samenwerkingsvorm met rechtspersoonlijkheid met een sterk vereenvoudigde structuur. Ook hier is er geen beheersoverdracht; de statuten bepalen de werking en worden goedgekeurd door de partners. De projectvereniging is terug bedoelt voor kleinschalige projecten, maar kan wel optreden als afzonderlijke rechtspersoon, met alle implicaties er aan verbonden (bv. de mogelijkheid eigen personeel te hebben).
Dienstverlenende vereniging: samenwerkingsvorm met rechtspersoonlijkheid, zonder beheersoverdracht en met door alle partners goedgekeurdde statuten. De dienstverlenende vereniging wil voornamelijk activiteiten ontwikkelen voor de aangesloten gemeenten, op domeinen waarvoor deze geen overdracht van hun beheersbevoegdheid kunnen of willen toestaan.
Opdrachthoudende vereniging: samenwerkingsvorm met rechtspersoonlijkheid en met een beheersoverdracht die statutair vastgelegd is. Daardoor doen de gemeenten afstand van het recht om zelfstandig de opdrachten uit te voeren waarvan de realisatie op grond van hun eigen beslissing toevertrouwd is aan het samenwerkingsverband.
Opdrachthoudende vereniging met private deelname: een opdrachthoudende vereniging waaraan privaatrechtelijke personen kunnen deelnemen overeenkomstig artikel 396, §2 van het decreet lokaal bestuur. Deze vijfde vorm werd ingevoerd bij decreet van 27 april 2016 (B.S. 17 juni 2016) en trad in werking op 27 juni 2016. Uit de voorwaarden van artikel 396, §2 van het DLB blijkt dat deze vorm enkel mogelijk is voor samenwerkingsverbanden in de energie- of afvalsector.

Voor meer informatie over 1 van deze vormen kan u klikken op één van de submenu's van deze pagina.

Evaluatie van het decreet intergemeentelijke samenwerking (februari 2014)

Het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) hebben samen het decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking in 2014 grondig geëvalueerd. Het decreet was immers reeds een geruime tijd in werking en in die periode is het Vlaams bestuurlijk landschap gewijzigd onder meer door de mogelijkheden tot verzelfstandiging die geboden worden door het Gemeentedecreet, het OCMW-decreet en het Provinciedecreet.

De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur ontving in februari 2014 een evaluatierapport. Het rapport betrof een vijftigtal aanbevelingen.

Studie leidinggebonden nutssectoren

In opdracht van het Agentschap Binnenlands Bestuur werd door CapGemini in 2016 een studie uitgevoerd over de leidinggebonden nutssectoren in Vlaanderen. Deze studie heeft geresulteerd in een studierapport dat hier downgeload kan worden.

(Gewest)grensoverschrijdende samenwerking

Landsgrensoverschrijdende samenwerking - Verenigingen en gemeenten kunnen deelnemen in rechtspersonen van publiekrecht met grensoverschrijdende werking. Dit kan zowel voor gebieden gelegen aan de Nederlandse als palende aan de Franse grens. De juridische basis uit het DLB moet dan wel ondersteund kunnen worden door de Conventie van Madrid en de aanvullende protocollen.

Gewestgrensoverschrijdende samenwerking - Voor de verenigingen die de gewestgrenzen overschreiden zijn het Samenwerkingsakkoord tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de gewestgrensoverschrijdende intercommunales van toepassing, dat op 1 juli 2014 in werking is getreden.

Toezicht

Op de interlokale verenigingen is er geen bestuurlijk toezicht voorzien in het DLB. Het toezicht verloopt hier indirect via het algemeen bestuurlijk toezicht op de beslissingen van de betreffende gemeenten in verband met die verenigingen.

Op de projectverenigingen is er vanaf 1 mei 2013 een heel beperkt toezicht. Deze verenigingen worden gehouden hun beslissingen niet te verzenden naar de toezichthoudende overheid, maar er loopt wel een termijn van toezicht vanaf het moment dat de beslissing werd genomen. De Vlaamse Regering heeft de mogelijkheid om binnen die termijn de door de vereniging genomen beslissingen op te vragen, schorsen en vernietigen.

Voor de dienstverlenende en opdrachthoudende verengingen is een uitgebreid bestuurlijk toezicht voorzien.

Naast de oprichting zijn ook de statutenwijzigingen aan bijzonder goedkeuringstoezicht onderworpen, meer concreet aan de goedkeuring van de Vlaamse Regering (met delegatie aan de Vlaamse minister van Binnenlandse Aangelegenheden).

Sinds de inwerkingtreding van het decreet lokaal bestuur (DLB) is er een nieuw goedkeuringstoezicht vanaf 2019 op de deelname van dienstverlenende/opdrachthoudende verenigingen in publiekrechtelijke en privaatrechtelijke rechtspersonen die zelf niet die rechtsvorm hebben aangenomen. Dit goedkeuringstoezicht is opgenomen in artikel 472 DLB.

Daarnaast zijn alle andere beslissingen dat die verenigingen genomen hebben onderworpen geweest aan het algemeen bestuurlijk toezicht.

WAT IS INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING?

Intergemeentelijke samenwerking is de samenwerking op vrijwillige basis tussen twee of meer gemeenten. Dit met het oog op het realiseren van een gemeenschappelijke doelstelling van twee of meer gemeenten.

WELKE WETGEVING IS VAN TOEPASSING?

Decreet - Voor de intergemeentelijke samenwerking in Vlaanderen is het Decreet over het Lokaal Bestuur van 22 december 2017 van toepassing. Een link naar dit decreet kan door jou gevonden worden onder aan deze webpagina.

Overzicht per gemeente:

Niet elke gemeente is lid geworden van eenzelfde IGSW. Het hiernavolgende overzicht toont alle samenwerkingen, aangegaan per gemeente:

Aalst: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Aalter: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Alken: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Alveringem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Arendonk: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Baarle-Hertog: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Balen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Beernem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Beerse: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Beersel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Begijnendijk: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Bekkevoort: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Beringen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Beveren: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Bierbeek: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Bilzen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Blankenberge: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Bocholt: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Bornem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Borsbeek: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Boutersem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Brakel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Brasschaat: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Brecht: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
De Haan: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep De Panne
De Pinte: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Destelbergen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Diepenbeek: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Duffel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Edegem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Eeklo: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Erpe-Mere: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Gent: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Geraardsbergen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Gingelom: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Gistel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Glabbeek: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Gooik: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Grimbergen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Grobbendonk: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Haacht: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Haaltert: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Halen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Halle: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Heers: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Heist-op-den-Berg: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Hemiksem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Herent: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Herentals: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Heuvelland: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Hoegaarden: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Hoeilaart: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Hoeselt: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Izegem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Jabbeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kalmthout: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kampenhout: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kortenberg: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kortessem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kortrijk: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kraainem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kruibeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Kruisem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lebbeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lede: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Ledegem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lendelede: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lennik: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Leopoldsburg: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Leuven: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Lichtervelde: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Lokeren: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lommel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Londerzeel: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Lo-Reninge: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lubbeek: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Lummen: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Maarkedal: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Melle: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Menen: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Merchtem: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Merelbeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Merksplas: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Mesen: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Meulebeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Oosterzele: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Oostkamp: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Oostrozebeke: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Opwijk: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Oudenaarde: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Oudenburg: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Oud-Heverlee: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Oudsbergen: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Oud-Turnhout: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Overijse: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Peer: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Pelt: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Pepingen: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Pittem: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Poperinge: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Putte: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Puurs-Sint-Amands: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Ranst: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Ravels: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Retie: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Schelle: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Scherpenheuvel-Zichem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Schilde: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Schoten: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Sint-Genesius-Rode: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Sint-Gillis-Waas: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Stekene: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Temse: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Ternat: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Tervuren: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Tessenderlo: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Tielt: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Tielt-Winge: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Voeren: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Vorselaar: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Vosselaar: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Waasmunster: Fluvius, Interreg, Pidpa, De Watergroep
Wachtebeke: Fluvius, Interreg, Pidpa, De Watergroep
Wichelen: Fluvius, Interreg, Pidpa, De Watergroep
Wielsbeke: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Wijnegem: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Willebroek: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Wingene: Fluvius, Interreg, Pidpa, De Watergroep
Wommelgem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Wortegem-Petegem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Wuustwezel: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Zandhoven: Fluvius, Interreg, Pidpa, De Watergroep
Zaventem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Zedelgem: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Zele: Fluvius, Interreg, IlvA, De Watergroep
Zelzate: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zemst: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zoersel: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zonhoven: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zwalm: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zwevegem: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep
Zwijndrecht: Fluvius, Farys, IlvA, De Watergroep

Jaarlijkse controle op de presentiegelden (update maart 2021)

Artikel 448 van het DLB bepaald dat de leden van de bestuursorganen van de dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging per vergadering dat bijgewoont werd een presentiegeld kunnen ontvangen die ten hoogste gelijk is aan het hoogste bedrag dat uitkeerbaar is aan een gemeenteraadslid voor een gemeenteraadszitting in één van de deelnemende gemeenten. De algemene vergadering bepaalt het presentiegeld en, binnen de perken en overeenkomstig de toekenningsvoorwaarden die vastgesteld zijn door de Vlaamse Regering, de andere vergoedingen die in het kader van de bestuurlijke werking van de dienstverlenende of de opdrachthoudende vereniging kunnen worden toegekend.

Deze perken en toekenningsvoorwaarden staan in Hoofdstuk 5 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 6 juli 2018 houdende het statuut van de lokale mandataris. Dit besluit voorziet de bepalingen over de presentiegelden en vergoedingen die in het kader van de bestuurlijke werking van de dienstverlenende en de opdrachthoudende vereniging kunnen worden toegekend.

Jaarlijks wordt een per mandataris geïndividualiseerd overzicht van de vergoedingen en presentatiegelden die in het in het voorbije boekjaar zijn ontvangen, bij de documenten gevoegd die aan de deelnemende gemeenten worden bezorgd. Dat overzicht bevat, in voorkomend geval, ook de vergoedingen en presentiegelden die werden ontvangen vanwege de publiekrechtelijke of privaatrechtelijke rechtspersonen waarin de dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging rechtsstreeks of onrechtstreeks deelneemt, overeenkomstig artikel 472.

De overzichten moeten ook worden bezorgd aan de toezichthoudende overheid.

Het overzicht moet voorgelegd worden aan de toezichthoudende overheid via het Agentschap Binnenlands Bestuur. Hiervoor is een modelformulier opgesteld, dat te gebruiken is door alle dienstverlenende en opdrachthoudende verenigingen. Het is een excelbestand die bestaat uit vijf tabbladen De deelformulieren kan u openen door onderaan op de tabs in het excelblad te klikken. Om van het ene formulier naar het andere te gaan klikt je op de bijhorende tab. De tab van het actieve formulier wordt vet weergegeven. Als het exceldocument ingevuld is, sla je het op & mail je het door naar presentiegeldenintercommunales@vlaanderen.be

Update 2021: Het nieuwe exceldocument (in te vullen 2021, met de gegevens van het jaar 2020) met het modelsjabloon is hier te downloaden.$

Update januari 2022: Hetzelfde exceldocument mag weer gebruikt worden in het jaar 2022 voor het insturen van de gegevens van 2021.

Update januari 2023: Hetzelfde exceldocument mag opnieuw gebruikt worden in het jaar 2023 voor het insturen van de gegevens van 2022.

Snel naar

In de kijker

Kenniscentrum