Fusie van gemeenten: stimuleringsbeleid

De Vlaamse Regering neemt verschillende maatregelen om zo veel mogelijk steden en gemeenten te stimuleren een fusie te onderzoeken.

Tijdelijke verhoging van het aantal uitvoerende politieke mandatarissen

Fusiegemeenten worden in de eerste jaren na de samenvoeging geconfronteerd met bestuurlijke uitdagingen van allerlei aard die een ‘gewone’ gemeente niet heeft. De nieuwe gemeente zal in de bestuursperiode 2025-2030 2 schepenen meer kunnen bevatten dan waar de nieuwe gemeente voorafgaand aan de fusie in principe recht op zou hebben. In de daaropvolgende bestuursperiode 2030-2035 nog 1 schepen extra.

Schuldovername

De Vlaamse Regering biedt een financieel ondersteuningspakket aan voor fusieoperaties die een bepaalde minimale schaalgrootte bereiken en ingaan vanaf de nieuwe lokale bestuursperiode in 2025. De schuldovername wordt gedifferentieerd op basis van de grootte van de nieuwe fusiegemeente.

• Tussen 20.000 en 25.000: € 200/inwoner
• Tussen 25.000 en 30.000: € 300/inwoner
• Tussen 30.000 en 35.000: € 400/inwoner
• Boven 35.000: € 500/inwoner

De fusiebonus bedraagt maximaal 50 miljoen euro per fusieoperatie.

Garantieregeling

De bestaande garantieregeling voor het gemeentefonds en het investeringsfonds blijft bestaan waardoor de nieuwe fusiegemeente, nooit minder ontvangt dan de som van de afzonderlijke lokale besturen. Ook voor het open ruimte fonds wordt een gelijkaardige garantieregeling uitgewerkt. Daarbij zullen centrumsteden die een fusie aangaan met een gemeente in de rand, het aandeel van die gemeente in het open ruimte fonds kunnen behouden.

Optimalisatie organiek kader

Het decreet over het lokaal bestuur (DLB) bevat het organiek kader voor de vrijwillige samenvoeging van gemeenten. Titel 8 van dit decreet bepaalt de krachtlijnen waarbinnen fusies plaatsvinden. Bij de vorige fusies is gebleken dat het organiek kader in het DLB op een aantal punten geoptimaliseerd kan worden. Daarbij worden een aantal wijzigingen doorgevoerd die de vrijheidsgraden voor de besturen vergroten en interpretatieproblemen wegwerken.

Opdracht voor gouverneurs

De gouverneurs informeren de besturen over het bestaande stimulerings- en ondersteuningsaanbod. De gouverneurs kunnen proactief en op maat van potentiële fusiebesturen stappen ondernemen. Ze kunnen optreden als facilitator/bemiddelaar bij fusiegesprekken op vraag van de betrokken besturen.