Aankoopcentrales

Een aankoopcentrale is een aanbestedende overheid die gecentraliseerde aankoopactiviteiten en eventueel aanvullende aankoopactiviteiten verricht. De aanbestedende overheid die beroep doet op een aankoopcentrale is vrijgesteld van de verplichting om zelf een plaatsingsprocedure te organiseren.

De toepasselijke bepalingen i.v.m. aankoopcentrales zijn terug te vinden in de artikelen 2, 6°- 8° en 47 van de wet overheidsopdrachten dd. 17 juni 2016.

Gecentraliseerde aankoopactiviteiten

De term ‘opdrachtencentrale’ is niet meer opgenomen in de nieuwe wetgeving overheidsopdrachten, maar valt nu onder de noemer ‘gecentraliseerde aankoopactiviteiten’,  die een tweevoudig karakter heeft:

• Ofwel treedt de aankoopcentrale op als groothandelaar dit door middel van aankoop, opslag en wederverkoop. De mogelijkheid om tussen te komen als groothandelaar is enkel mogelijk voor leveringen en diensten (artikel 47, §1, alinea 1);
• Ofwel fungeert de aankoopcentrale als tussenpersoon (voor werken, leveringen en diensten) door het plaatsen van opdrachten, het exploiteren van dynamische aankoopsystemen of het sluiten van raamovereenkomsten die door de aanbestedende overheden worden gebruikt (artikel 47, §1, alinea 2). De aankoopcentrale kan de rol van tussenpersoon op volgende wijzen uitoefenen:
  
  • Door zelf autonoom een procedure toe te passen, zonder gedetailleerde instructies van de betrokken aanbestedende overheden;
  • Door de procedures toe te passen volgens de instructies en in naam en voor rekening van de betrokken aanbestedende overheden.

Aanvullende aankoopactiviteiten 

Hieronder verstaat de wetgever diverse activiteiten die bestaan in het verlenen van ondersteuning aan de gecentraliseerde aankoopactiviteiten (artikel 2, 8°). Het betreft met name het ter beschikking stellen van technische infrastructuur die de aanbesteders in staat stellen overheidsopdrachten of raamovereenkomsten te plaatsen, adviesverlening over het verloop en het opzet van overheidsopdrachten, de voorbereiding en het beheer van overheidsopdrachten in naam en voor rekening van aanbesteders.

Verdeling verantwoordelijkheid 

Artikel 47 van de wet bevat onder §2 voorschriften voor de verdeling van de verantwoordelijkheid tussen de aankoopcentrale en de aanbestedende overheden die bestellingen plaatsen bij of via de aankoopcentrale. Zo is de betrokken aanbestedende overheid zelf verantwoordelijk voor de nakoming van de verplichtingen met betrekking tot de delen die zij zelf verricht, zoals:

• het plaatsen van een opdracht in het kader van een dynamisch aankoopsysteem dat door een aankoopcentrale wordt geëxploiteerd;
• een nieuwe oproep tot mededinging organiseren op grond van een raamovereenkomst die door een aankoopcentrale is gesloten (minicompetitie).

Bevoegdheid bij toetreden tot aankoopcentrales

Lokale besturen kunnen zelf optreden als aankoopcentrale. Daarnaast kunnen zij beroep doen op aankoopcentrales voor werken, leveringen en diensten. Welke organen bevoegd zijn om te beslissen tot toetreding tot een aankoopcentrale, wordt hierna toegelicht.

De beslissing om effectief beroep te doen op een aankoopcentrale komt toe aan de raad, namelijk:

• Gemeente: bevoegdheid raad op grond van artikel 40, §2 Decreet over het Lokaal Bestuur, eventueel samen te lezen met artikel 41Decreet over het Lokaal Bestuur;
• OCMW: bevoegdheid raad op grond van artikel 77, tweede lid Decreet over het Lokaal Bestuur, eventueel samen te lezen met artikel 78, tweede lid, 10° Decreet over het Lokaal Bestuur;

Treedt de aankoopcentrale op als tussenpersoon (artikel 47, §2, alinea 2), dan dient het lokaal bestuur zelf nog een overeenkomst te sluiten met de gekozen aannemer, leverancier of dienstverlener. Deze bevoegdheid komt toe aan volgende organen:

• Gemeente: bevoegdheid college van burgemeester en schepenen o.g.v. art. 56 §3, 4° Decreet over het Lokaal Bestuur;
• OCMW: bevoegdheid van het vast bureau (artikel 84, §3, 4° Decreet over het Lokaal Bestuur).

Het bestuur kan ook gebruik maken van de mogelijkheid tot delegatie en budgethouderschap conform de bepalingen in het Decreet over het Lokaal Bestuur.