Hoe pak je als lokaal bestuur het oneigenlijk gebruik van lachgas aan?

Uit een recente studie van het verkeersinstituut Vias blijkt dat 8% van de Belgische bestuurders toegeeft maandelijks minstens 1 maal te rijden na het gebruik van lachgas, vooral de leeftijdsgroep 18 tot 34 jaar (19%). In Vlaanderen gaat het zelfs om 1 op de 5 jonge mannelijke bestuurders (20%) die maandelijks lachgas gebruiken achter het stuur, vaak in combinatie met alcoholgebruik.

Omwille van de effecten op het bewustzijn en de laagdrempeligheid (legaal en gemakkelijk verkrijgbaar), is lachgas heel populair als roesmiddel voor recreatief gebruik, bijvoorbeeld op en/of onderweg naar o.a. feestjes, festivals en tal van andere openbare plaatsen. Dit is niet zonder risico’s. Lachgas leidt bijvoorbeeld tot duizeligheid wat natuurlijk een invloed heeft op de rijvaardigheid. Ook buiten het verkeer laat het roesmiddel zich opmerken. Jongeren die het gebruiken zorgen voor (geluids)overlast en laten een spoor van zwerfvuil achter.

Hoe ga je hier als lokaal bestuur mee om? Het Agentschap Binnenlands Bestuur bundelt een aantal tools en informatiebronnen voor integrale aanpak van en handhaving tegen oneigenlijk gebruik van lachgas. Lokale overheden zijn immers uitstekend geplaatst om een op maat gerichte aanpak van het lachgasfenomeen op hun grondgebied te organiseren. 

Om het probleem aan te pakken, reikt Vlaams Minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers de lokale besturen enkele bestaande tools aan om hiermee aan de slag te gaan.

• Voor een lokale en integrale aanpak van oneigenlijk gebruik van lachgas
  • Webinar ‘alles wat je als lokaal bestuur moet weten over lachgas’ (VIAS verkeersinstituut in samenwerking met VVSG en andere partners)
  • Infofiche ‘lachgas: handvaten voor een lokaal actieplan’ (Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD)).
• Voor lokale handhaving tegen het oneigenlijk gebruik van lachgas

Lokale overheden kunnen handhavend optreden tegen het oneigenlijk gebruik van lachgas. Daarvoor moeten ze een aantal besluiten nemen. Meestal gaat het om een aanpassing van politiereglement zodat er GAS-boetes gegeven kunnen worden voor gebruik of verkoop van lachgas). VVSG publiceerde een aantal voorbeelddocumenten:

• Model van gemeenteraadsbesluit voor de wijziging van het algemeen politiereglement of vaststellen van een politieverordening betreffende lachgas en model van besluit van de burgemeester tot vernietiging van lachgas. Deze modellen dienen te worden aangepast aan de beleidskeuzes van het lokaal bestuur.
• Kennisbericht van VVSG over de gevonden en verloren voorwerpen: wat zijn de gevolgen van het gewijzigd Burgerlijk Wetboek voor het inbeslaggenomen lachgas.

Bestuurlijke en strafrechtelijke handhaving kunnen hand in hand gaan. ARIEC Limburg stelde hiervoor een gericht document op. Voor toegang tot die informatie moeten lokale besturen zelf een aanvraag doen. 

Daarnaast is de verkoop van metalen patronen met lachgas ten behoeve van spuitbusvullingen voor huishoudelijk gebruik aan minderjarigen sinds 5 maart 2021 verboden.