Gemeente-Stadsmonitor 2017: winkelen doen we in de centrumsteden en in de bekende shoppingcentra
Dagelijkse artikelen zoals voeding kan je in zowat elke gemeente kopen. Voor niet-dagelijkse artikelen zoals elektronica, hobby of mode moet je soms wat verder: voor een groter aanbod of een lagere prijs. Van alle mensen die niet in één van de dertien centrumsteden leven, winkelde 93 procent soms in een andere gemeente in 2017. Voor de dertien centrumsteden zullen deze cijfers pas met de nieuwe editie van de Gemeente-Stadsmonitor beschikbaar zijn.
Het aandeel dat soms winkelt in een andere gemeente is groot in heel Vlaanderen. Het verschilt ook niet erg tussen gemeenten. Het kleinste aandeel in een gemeente dat winkelt in een andere gemeente is nog steeds 8 op de 10. Wat we precies zoeken bepaalt natuurlijk in belangrijke mate de afstand die we bereid zijn daarvoor af te leggen.
4 op de 10 naar de centrumsteden
Deze studie zoomt meer in op de bestemming. Dertien centrumsteden trekken samen 42 procent aan van de mensen die zeggen in het afgelopen jaar te hebben gewinkeld in een andere dan de eigen gemeente. 58 procent winkelt in de eerste plaats in een van de overige 295 gemeenten. Daarmee is de aantrekkingskracht van de centrumsteden kleiner om te winkelen dan voor cultuur. Wel verplaatsen meer mensen zich naar de centrumsteden om te winkelen dan om te sporten.
In 6 op de 10 gemeenten is de nabije centrumstad de vaakst vermelde bestemming om te winkelen. De kaart toont het bereik van elk van de dertien centrumsteden in een andere kleur. Maar er is ook meer grijs op de kaart, waar de vaakst vermelde bestemming een andere gemeente of stad is dan de dertien centrumsteden. Wat ook opvalt op de kaart is het grotere bereik van Sint-Niklaas als winkelstad. Sint-Niklaas trekt beduidend meer bezoekers om te winkelen dan voor cultuur of om te sporten. Ook Brussel trekt heel wat shoppers.
Toch is in 96 gemeenten de vaakst vermelde bestemming niet de nabije centrumstad of Brussel. Daarbij springt de aantrekkingskracht van enkele provinciale steden in het oog, zoals Ieper en Waregem in West-Vlaanderen, Oudenaarde en Eeklo in Oost-Vlaanderen, Tienen en Diest in Vlaams-Brabant en Sint-Truiden in Limburg. Ten zuiden van Turnhout tekenen zich meerdere centra af: Geel, Mol en Herentals, maar ook Olen (Olen Shopping Park). Ook enkele andere grote shoppingcentra in kleinere gemeenten komen naar voren: het Wijnegem Shopping Center, Ninia Ninove, M2 Shopping en Maasmechelen Village (Maasmechelen).
Aantrekkingskracht Antwerpen het grootst
We vertalen de vermelde winkelbestemmingen ook naar een geschat aantal bezoekers. Lees meer over de precieze werkwijze. Dit toont beter dat de aantrekkingskracht van Antwerpen om te winkelen beduidend groter is dan van de overige centrumsteden.
Bovenstaand staafdiagram rangschikt de steden en gemeenten naar dit geschatte bezoekersaantal. Naar schatting verwelkomen acht steden en gemeenten meer dan 100.000 shoppers uit andere gemeenten. Op Wijnegem na zijn het allemaal centrumsteden. Met name Antwerpen trekt bijna de helft meer winkelaars aan dan de stad met de op één na grootste aantrekkingskracht, Sint-Niklaas. Sint-Niklaas oefent een veel grotere aantrekkingskracht uit wat betreft winkelen dan cultuur of sporten bijvoorbeeld. Ook voor Hasselt, Brussel, Gent, Leuven en Kortrijk schatten we het bezoekersaantal om te winkelen op meer dan 100.000. Hun aantrekkingskracht reikt ver voorbij de omliggende gemeenten.
Op bovenstaande kaart tekenen zich vooral de contouren van de dertien centrumsteden af. Daarnaast zien we enkele grote shoppingcentra (Wijnegem, Maasmechelen, Ninove en Olen) op de kaart. Ook verschillende regionale en provinciale steden trekken grotere aantallen shoppers aan.
Grote verschillen tussen centrumsteden
Ten slotte zoomen we even in op de dertien centrumsteden. Je kan de kaarten raadplegen specifiek voor elke centrumstad: uit welke gemeenten komen de shoppers naar de stad? De kaarten benadrukken het grotere bereik van het winkelaanbod in Antwerpen.
In twee centrumsteden, Antwerpen en Hasselt, komt minder dan een op de drie shoppers uit de aangrenzende gemeenten. Op de kaart reikt het verzorgingsgebied van deze centrumsteden tot ver voorbij de omliggende gemeenten. In Gent, Leuven en Sint-Niklaas komen tot 4 op de 10 shoppers uit de buurgemeenten. In Aalst, Mechelen, Genk, Turnhout en Brugge is dat zelfs meer dan de helft. Meer detail vind je in de kaarten voor elk van de dertien centrumsteden.