Wijzigingen DLB met impact op de regelgeving rond fusies

Op 17 februari 2023 bekrachtigde de Vlaamse Regering het decreet tot wijziging van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur. Hiermee werd de regelgeving uit het decreet over het lokaal bestuur (hierna: DLB) op verschillende vlakken aangepast. Zo ook voor enkele bepalingen uit de regelgeving rond fusies.

Fusies met gelijktijdige oprichting van districten

Een eerste wijziging maakt een fusie met gelijktijdige oprichting van districten mogelijk. Op deze manier worden fusies tussen en met grotere gemeenten en centrumsteden gestimuleerd. De gelijktijdige oprichting van districten zorgt ervoor dat de dienstverlening dichtbij de inwoner behouden blijft én dat de nabijheid van de burger met het lokale niveau niet in het gedrang komt.

Om gebruik te maken van deze optie, moeten de fusiepartners op 1 januari 2023 tesamen minstens 100.000 inwoners tellen. Tot de oprichting van (bijkomende) districten wordt op de datum van de definitieve beslissing tot samenvoeging beslist, uiterlijk op 31 december 2023. De lokale besturen beslissen dan niet alleen over de oprichting van districten, maar bepalen ook welke gebiedsomschrijving de districten krijgen en welke criteria gehanteerd worden voor de dotaties die tegenover de toegewezen bevoegdheden zullen staan.

Welke (bijkomende) elementen moeten worden vermeld in het gezamenlijke voorstel tot fusie?

• Beslissing tot oprichting van districten op het grondgebied van de nieuwe gemeente;
• Gebiedsomschrijving van de districten en de kadastrale gegevens waaruit de grenzen van de districten blijken;
• Criteria voor de algemene en specifieke dotaties die de gemeenteraad aan de districten zal toekennen;
• Aan de districtsbesturen overgedragen bevoegdheden.

Terugvalregeling gewezen adjunct-algemeen directeur of adjunct-financieel directeur

Na een fusie wordt het voltallige personeel van de samengevoegde gemeenten van rechtswege overgedragen aan de nieuwe gemeente, waarbij het personeelslid de aard en de graad van het dienstverband behoudt. Dit geldt ook voor de adjunct-algemeen directeur en de adjunct-financieel directeur.

Met de wijziging van het DLB wordt het mogelijk gemaakt dat de gewezen adjunct-algemeen directeur en de gewezen adjunct-financieel directeur van de samengevoegde gemeenten in het fusiebestuur kunnen worden ingeschaald in een passende functie van niveau A. Dit kan niet enkel binnen de gemeente zelf, maar ook binnen het OCMW, een verzelfstandigd agentschap van de gemeente, een intergemeentelijk samenwerkingsverband of een vereniging of vennootschap voor maatschappelijk welzijn waarin de gemeente, respectievelijk het OCMW participeert.

Publicatieplicht beslissingen over fusie

Zowel de principiële beslissing als het definitieve voorstel tot samenvoeging van gemeenten werd aanvankelijk enkel in de besluitenlijst bekend gemaakt. Nu zorgt een wijziging in de regelgeving ervoor dat ook de volledige beslissingen op de webtoepassing van de gemeenten bekend gemaakt moeten worden.

Digitalisering initiatieffase volksraadpleging

Met de wijziging aan het DLB wordt de initiatieffase van de volksraadpleging gedigitaliseerd. Het initiatief van de inwoners van een gemeente voor een gemeentelijke volksraadpleging bestaat uit 2 stappen: de opmaak van het verzoek, wat bestaat uit het verzoekschrift en de petitielijst, en de indiening van het verzoek. Het wijzigingsdecreet maakt het nu ook mogelijk om dat traject digitaal te laten verlopen, naast de analoge regeling die behouden blijft. Het is aan de Vlaamse Regering om hiertoe de verdere stappen te zetten en in een uitvoeringsbesluit te bepalen aan welke voorwaarden het verzoekschrift en de petitielijst moeten voldoen.