COVID-19: lokale subsidies in coronatijden

Lokale besturen ondersteunen veel verenigingen, projecten en evenementen d.m.v. subsidies. Door de corona-maatregelen komen bepaalde werkingen en evenementen evenwel in het gedrang, wat een impact kan hebben op de toekenning van subsidies en daardoor (op termijn) ook op de lokale verenigingen zelf, hun werking en voorbestaan.

Om hieraan te proberen te remediëren, geven we de volgende aanbevelingen mee m.b.t. de subsidies.

We maken een onderscheid naargelang het soort subsidies.

Structurele subsidies

Met structurele subsidies wordt de reguliere werking van een vereniging ondersteund. Hiervoor worden vaak convenanten afgesloten, waarin (vaak) afspraken en resultaatsindicatoren opgenomen zijn. Het lokaal bestuur neemt best contact op met elke structureel ondersteunde vereniging om na te gaan in welke mate ze kunnen blijven voldoen aan de afspraken binnen de overeenkomst. Naargelang de noden, kan dan een beslissing genomen worden om, in functie van de coronacrisis tijdelijke, bepaalde afwijkingen toe te staan op het afgesloten convenant zonder dat dit de subsidies in het gedrang brengt.

Indien een dergelijke optie tot het toestaan van afwijkingen (als uitvoeringsmodaliteit door het college) niet in het oorspronkelijke convenant staat, zal hiervoor een gemeenteraadsbesluit nodig zijn.

De gemeenteraad kan ook een kaderbesluit maken waarin het voor alle afgesloten convenanten aan het college de bevoegdheid geeft om, in functie van de coronacrisis en binnen een bepaalde periode, afwijkingen toe te staan.

Projectsubsidies

Verenigingen kunnen ook subsidies krijgen voor het opzetten en uitvoeren van een project.

Wanneer een dergelijke subsidie al aangevraagd en principieel toegekend is, maar het project nog niet (volledig) uitgevoerd, wordt ook hier best contact opgenomen met de vereniging om na te gaan in welke mate dit nog kan.

Indien bepaalde voorwaarden van de projectsubsidie niet meer kunnen vervuld worden, maar de vereniging heeft zelf bijvoorbeeld wel al kosten gemaakt, kan het lokaal bestuur beslissen om deze kosten toch te vergoeden. Indien een dergelijke optie (een discretionaire bevoegdheid van het schepencollege), bijvoorbeeld bij overmacht, niet voorzien is in het subsidiereglement, zal dit aan de gemeenteraad moeten voorgelegd worden.

De gemeenteraad kan ook een kaderbesluit nemen waarin voor alle projectsubsidies (aan verenigingen maar bijvoorbeeld ook aan particulieren) aan het college de bevoegdheid gegeven wordt om projectsubsidies toch volledig toe te kennen of niet terug te vorderen, in afwijking van de geldende projectsubsidiereglementen.

Subsidies voor eenmalige evenementen

Ten slotte kunnen er aan verenigingen (en particulieren) ook subsidies gegeven worden voor het organiseren van bepaalde evenementen. Afhankelijk van de datum, de grootte en de aard van het evenement, zal dit al dan niet kunnen plaatsvinden. Om dit na te gaan, kan het best contact opgenomen worden met de vereniging of organisator.

• Indien mogelijk, kan ervoor gekozen worden om het evenement uit te stellen waarbij alle afspraken en beslissingen m.b.t. de subsidies geldig blijven, maar de datum voor het binnenbrengen van de verantwoordingsstukken uiteraard wel aangepast wordt. Een dergelijke beslissing kan normaal gezien door het college genomen worden als uitvoeringsmodaliteit van het subsidiereglement.
• Indien het evenement niet kan plaatsvinden en niet kan uitgesteld worden, kan het lokaal bestuur ervoor kiezen om de reeds gemaakte kosten toch in aanmerking te nemen voor een subsidie. Ïndien een dergelijke situatie van ‘overmacht’ door het subsidiereglement voorzien is, is dit een loutere uitvoeringsbevoegdheid van het college.
• Indien het subsidiereglement geen bepalingen bevat om bij overmacht bepaalde subsidies toch toe te kennen, dan zal hiervoor eerst een wijziging door de gemeenteraad nodig zijn.

De gemeenteraad kan ook een algemeen kaderbesluit nemen voor alle subsidiereglementen voor evenementen, waarin het bepaalt dat de coronacrisis een situatie van overmacht is waardoor bepaalde voorwaarden voor evenementsubsidies opgeheven of opgeschort kunnen worden, en waarbij het college de verdere uitvoeringsbevoegdheid heeft m.b.t. het al dan niet geven van een subsidie in deze omstandigheden en in afwijking van de bestaande reglementen.

In de drie gevallen geldt dat de gemeenteraadsbesluiten waarbij afwijkingen op de bepalingen van de subsidiereglementen of convenanten mogelijk worden gemaakt, bekend gemaakt moeten worden op de website van de gemeente om de transparantie te vergroten. Zij wijzigen de bestaande reglementen die zelf integraal bekend gemaakt moeten worden.