Interpretatie artikel 28, §1, 1° decreet lokaal bestuur

De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar. Iedereen kan de gemeenteraadszitting bijwonen.

Het decreet lokaal bestuur voorziet een aantal limitatief opgesomde uitzonderingen op het principe van openbaarheid. Een vergadering van de gemeenteraad is bijvoorbeeld besloten als het gaat om aangelegenheden die de persoonlijke levenssfeer raken.

De decreetgever wilde de raadsleden onttrekken aan de druk die de aanwezigheid van de belanghebbenden op hen zou kunnen uitoefenen en hen zou beletten in volle vrijheid te beslissen. Met de beslotenheid beoogde de decreetgever een volledige vrijheid van woord en stemming voor de raadsleden.

Wat “aangelegenheden die de persoonlijke levenssfeer raken” precies inhoudt, is niet nader omschreven. Uit de geldende rechtspraak en rechtsleer, volgt dat het begrip ruim geïnterpreteerd moet worden.

Een vergadering zal besloten zal zijn indien:

• dagordepunten betrekking hebben op specifieke personen;
• de discussie een persoonlijke wending neemt en de betrokken persoon gemakkelijk identificeerbaar is;
• in de discussie sprake is van buitenstaanders of van het private leven van gemeenteraadsleden;
• er sprake is van aangelegenheden over private belangen.

Een vergadering zal openbaar zijn bij:

• een discussie over politieke opvattingen van de raadsleden;
• een discussie over handelingen van een gemeenteraadslid in of bij de uitoefening van het ambt (het publiek optreden, in het kader van de functie);
• aangelegenheden over zakelijke belangen.

Het onderscheid is in de praktijk niet altijd gemakkelijk te maken. Het komt meestal neer op een zorgvuldige en voorzichtige belangenafweging. Elk afzonderlijk geval vereist een afzonderlijk onderzoek.

Enkele praktijkvoorbeelden

Een vergadering is besloten bij:

• een benoeming of een voordracht van kandidaten of een benoeming van een personeelslid, zelfs in tijdelijk verband;
• het opleggen van een tuchtstraf aan een personeelslid of bij het bespreken van een fout van een ambtenaar in het kader van een tuchtprocedure;
• een beslissing over de vaststelling van de administratieve toestand van een personeelslid (bijvoorbeeld ontslag, afzetting, oppensioenstelling, terbeschikkingstelling, …);
• een interpellatie is over een ontslagnemende gemeente- of OCMW-secretaris waarbij de betrokkene niet bij naam genoemd wordt maar waarbij het maar over één persoon kon gaan;
• vermelding van de naam van een persoon waartegen een proces-verbaal is opgesteld wegens het plegen van een stedenbouwkundig misdrijf;
• de vraag om ontslag van een lid van de sportraad omwille van een correctionele veroordeling.

Een vergadering is openbaar als:

• een gemeenteraadslid wordt geïnterpelleerd naar aanleiding van een schepenverkiezing;
• het gaat om persoonlijke handelingen van een raadslid die in verband staan met de uitoefening van het ambt;
• een mandataris als vertegenwoordiger in een intercommunale wordt aangewezen. Dit gaat om het toevertrouwen van een politieke opdracht;
• een raadslid wordt geïnterpelleerd over een schorsing van een gemeenteraadsbeslissing waarbij een schepen wordt geviseerd. Zodra het debat gaat over zaken die de persoonlijke levenssfeer van de schepen en zijn familieleden raken, wordt de bespreking verder gezet in besloten zitting.