Welke voorwaarden legt het Vlaams parlement op aan de lokale besturen om het voorstel tot samenvoeging al dan niet goed te keuren?

De Vlaamse Regering heeft in haar regeerakkoord 2019-2024 expliciet geopteerd voor vrijwillige samenvoegingen van gemeenten. Het decreet over het lokaal bestuur (DLB) legt geen criteria of zware vormvereisten op. De Vlaamse overheid kiest voor lokale autonomie en doet dus geen opportuniteitscontrole op voorgestelde samenvoegingen.

Het DLB biedt wel het kader waarbinnen vrijwillige fusies mogelijk zijn. Artikel 344, 2° stelt bijvoorbeeld dat de samenvoeging van aangrenzende gemeenten tot twee of meer nieuwe gemeenten, die gepaard gaat met de opsplitsing van een of meer van die aangrenzende gemeenten, mogelijk is. Het aantal nieuwe gemeenten dat zo ontstaat, moet wel kleiner zijn dan het aantal oorspronkelijke gemeenten.

Daarnaast moeten de gemeenten hun beslissing tot samenvoeging motiveren. Zij kunnen hiervoor beroep doen op het afwegingskader op de website van ABB. Het kader is niet dwingend, maar dient als inspiratie. De verschillende elementen van het afwegingskader kunnen richtinggevend zijn.